Cytykolina od wielu dekad budzi zainteresowanie lekarzy i badaczy, którzy zajmują się funkcjonowaniem mózgu i układu nerwowego.

Dziś stosuje się ją nie tylko w medycynie, ale i w codziennej suplementacji. Najczęściej w kontekście wsparcia pamięci, koncentracji i funkcji poznawczych. Cytykolina wykazuje jednak szereg innych właściwości. Jakich?

Czytaj dalej i dowiedz się więcej na temat suplementacji cytykoliny.

Cytykolina – suplement diety czy lek – czym jest ta substancja?

Cytykolina (inaczej CDP-cholina lub cytydyno-5′-difosfocholina) to organiczny związek, który bierze udział w syntezie (produkcji) fosfatydylocholiny – głównego składnika błon komórkowych neuronów (komórek układu nerwowego). [1, 2]

Po raz pierwszy została opisana już w latach 50. XX wieku, kiedy badano różne metody na poprawę regeneracji neuronów. [3] Od tego czasu jej znaczenie stale rosło, a liczne prace naukowe potwierdziły jej znacznie szerszy wpływ na zdrowie.

• W latach 80. została zarejestrowana jako lek, a po 2010 roku kolejno uznawana w krajach całego świata jako suplement diety. [3, 4]
• W 2013 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wydał oficjalny komentarz na temat stosowania cytykoliny – jednoznacznie uznano substancję za bezpieczną do codziennego suplementowania. [5]

Cytykolina a cholina – co łączy te dwa związki?

CDP-cholina jest prekursorem choliny, substancji niezbędnej do produkcji acetylocholiny – neurotransmitera, który jest odpowiedzialny w naszym organizmie za przewodzenie impulsów nerwowych.

Wysoka zawartość choliny sprzyja sprawnemu funkcjonowaniu układu nerwowego, poprawia pamięć, koncentrację i ogólną kondycję umysłową. [1, 2, 5, 6] O jej odpowiednią ilość możemy zadbać, jeśli włączymy do codziennej rutyny właśnie suplementację cytykoliny.

Na tym jednak jej korzystne właściwości się nie kończą.

Jak działa cytykolina?

Badania nad cytykoliną wykazały jej wszechstronne korzyści dla zdrowia. Przede wszystkim wspiera ochronę neuronów, usprawnia funkcje poznawcze, a także pozytywnie wpływa na sprawność ruchową, wzrok oraz zdrowie wątroby.

Ochrona układu nerwowego – neuroprotekcja i wsparcie funkcji poznawczych

Cytykolina sprzyja stabilności błon komórkowych neuronów (ich prawidłowej budowie) i redukuje stres oksydacyjny (skutecznie zwalcza wolne rodniki).

• Efektywność jej działania podkreśla fakt, że jest stosowana, jako środek w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych – zwłaszcza choroby Alzheimera i choroby Parkinsona. [7, 8]

Wykazano także, że suplementacja CDP-choliną poprawia pamięć i zdolności poznawcze u osób starszych oraz pacjentów po udarze. [1, 9, 10]. Może także spowalniać wpływ naturalnego procesu starzenia się na funkcje poznawcze i pracę mózgu.

Badania przeprowadzone na pacjentach z uszkodzeniami układu nerwowego potwierdzają, że cytykolina może również poprawiać sprawność ruchową i regenerację neuronów po urazach [3, 10, 11].

CDP-Cholina dla zdrowia oczu

Cytykolina wspiera także ochronę komórek siatkówki i może mieć pozytywny wpływ na leczenie jaskry.

Przyjmowanie odpowiednich dawek substancji (minimum 250 mg/dzień) poprawia przewodzenie sygnałów wzrokowych i może zapobiegać degeneracji komórek nerwowych w obrębie nerwu wzrokowego. [12, 13]

Cytykolina a układ pokarmowy – ciekawe obserwacje i nowe perspektywy

Wspominaliśmy już, że w kontekście suplementacji cytykoliny najczęściej mówi się o zdrowiu układu nerwowego. Nam jednak udało się natrafić na bardzo ciekawe publikacje, które badają wpływ tej substancji na nasze zdrowie pod nieco innym kontem.

Regularne przyjmowanie suplementów diety z cytykoliną może przynieść korzyści dla pacjentów z zapaleniem wątroby (NASH) – poważnego problemu, który rozwija się w następstwie coraz częściej diagnozowanego niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD).

• W opublikowanej analizie CDP-cholinę podawano równocześnie z probiotykiem (Lactobacillus). Suplementacja wyraźnie wspierała metabolizm tłuszczów w wątrobie i wpływała na redukcję jej stłuszczenia. [14]

Autorzy jasno wyznaczyli kierunek kolejnych działań – cytykolina może być substancją także o właściwościach hepatoprotekcyjnych (ochronnych dla hepatocytów – komórek wątroby). Co to oznacza? Efekty jej korzystnego działania są zauważalne nie tylko u pacjentów z już zdiagnozowanymi chorobami wątroby, ale także u osób, które chcą im zapobiegać.

autor Katarzyna Szafraniec

dietetyk kliniczny

Bibliografia

1. Jasielski, P., Piędel, F., Piwek, M., Rocka, A., Petit, V., & Rejdak, K. (2020). Application of citicoline in neurological disorders: a systematic review. Nutrients, 12(10), 3113.
2. Grieb, P. (2014). Neuroprotective properties of citicoline: facts, doubts and unresolved issues. CNS drugs, 28, 185-193.
3. Vance, D. E. (2014). Phospholipid methylation in mammals: from biochemistry to physiological function. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Biomembranes, 1838(6), 1477-1487.
4. Świątkiewicz, M., & Grieb, P. (2023). Citicoline for Supporting Memory in Aging Humans. Aging and Disease, 14(4), 1184.
5. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). (2013). Scientific Opinion on the safety of “citicoline” as a Novel Food ingredient. EFSA Journal, 11(10), 3421.
6. Kowal, P. (2016). Zastosowanie cytykoliny w chorobach układu nerwowego. Polski Przegląd Neurologiczny, 12(1), 42-45.
7. Gareri, P., Cotroneo, A. M., Montella, R., Gaglianone, M., & Putignano, S. (2024). Citicoline: A Cholinergic Precursor with a Pivotal Role in Dementia and Alzheimer’s Disease. Journal of Alzheimer’s Disease, 100(2), 725-733.
8. Castellani, S., Iaconisi, G. N., Tripaldi, F., Porcelli, V., Trapani, A., Messina, E., … & Conese, M. (2024). Dopamine and citicoline-co-loaded solid lipid nanoparticles as multifunctional nanomedicines for Parkinson’s disease treatment by intranasal administration. Pharmaceutics, 16(8), 1048.
9. Bonvicini, M., Travaglini, S., Lelli, D., Antonelli Incalzi, R., & Pedone, C. (2023). Is citicoline effective in preventing and slowing down dementia?—a systematic review and a meta-analysis. Nutrients, 15(2), 386.
10. Saver, J. L. (2008). Citicoline: update on a promising and widely available agent for neuroprotection and neurorepair. Rev Neurol Dis, 5(4), 167-177.
11. McGlade, E., Agoston, A. M., DiMuzio, J., Kizaki, M., Nakazaki, E., Kamiya, T., & Yurgelun-Todd, D. (2019). The effect of citicoline supplementation on motor speed and attention in adolescent males. Journal of attention disorders, 23(2), 121-134.
12. Sahin, A. K., Kapti, H. B., & Uzun, A. (2022). Effect of oral citicoline therapy on retinal nerve fiber layer and ganglion cell-inner plexiform layer in patients with primary open angle glaucoma. International Journal of Ophthalmology, 15(3), 483.
13. van der Merwe, Y., Murphy, M. C., Sims, J. R., Faiq, M. A., Yang, X. L., Ho, L. C., … & Chan, K. C. (2021). Citicoline modulates glaucomatous neurodegeneration through intraocular pressure-independent control. Neurotherapeutics, 18(2), 1339-1359.

El-Baz, A. M., El-Ganiny, A. M., Hellal, D., Anwer, H. M., El-Aziz, H. A. A., Tharwat, I. E., … & Shabaan, A. A. (2023). Valuable effects of lactobacillus and citicoline on steatohepatitis: role of Nrf2/HO-1 and gut microbiota. AMB Express, 13(1), 57.