Miodunkę lekarską potocznie nazywamy płucnikiem. Łacińska nazwa „Pulmonaria” pochodzi od słowa pulmo – płuca. Dlaczego? Wybarwienie liści tej rośliny kojarzone jest z wyglądem pęcherzyków płucnych.

Z tego względu już od wieków miodunce lekarskiej przypisuje się właściwości wspierające zdrowie układu oddechowego. Choć niegdyś założenia te opierały się wyłącznie na skojarzeniach i doniesieniach ludowej medycyny, to obecnie wiemy, że roślina rzeczywiście wykazuje działanie na drogi oddechowe.

Jakie i w jakich przypadkach?

Miodunka lekarska – przyjrzyjmy się jej z bliska

Miodunka lekarska należy do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Posiada charakterystyczne plamiste liście i rurkowate kwiaty. Naturalnie występuje w Europie i Azji Zachodniej. [1]

Miodunkę wykorzystuje się w zielarstwie ze względu na wysokie stężenia substancji bioaktywnych. Spośród nich wyróżnia się związki fenolowe – to właśnie im przypisuje się największą skuteczność w działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. [2, 3]

• To bardzo ważna kwestia – należy wiedzieć, że nie wystarczy spożywać sproszkowanych ziół czy naparów. Aby odczuć efekty działania substancji występujących w roślinie, konieczna jest suplementacja wysokiej jakości ekstraktami. [1, 3, 4]

Suplementacja Pulmonaria officinalis – jak ekstrakt wpływa na zdrowie?

Ekstrakt z miodunki zawiera związki o silnym potencjale antyoksydacyjnym – wśród nich znajdują się kwas rozmarynowy, kawowy, salwianolowy i junnanowy (C₅₄H₄₆O₂₅). [2, 3, 5]

• Wymienione substancje neutralizują wolne rodniki [2, 3, 4, 5] – cząsteczki, które mogą uszkadzać komórki. W organizmie stres oksydacyjny – stan, w którym ilość wolnych rodników przewyższa zdolność do ich neutralizacji – może prowadzić do osłabienia odporności i zwiększonej podatności na infekcje. [6]

Badania nad ekstraktem z miodunki, w tym z jej korzenia, wskazują na jego możliwe zastosowanie w profilaktyce oraz wsparciu terapii schorzeń płucnych – szczególnie astmy, mukowiscydozy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Związki bioaktywne obecne w ekstrakcie z Pulmonaria officinalis mogą łagodzić podrażnienia nabłonka oskrzelowego, a także ograniczać nadmierne wydzielanie śluzu. [2, 3,  7, 8]

• Wykazano, że kwasy fenolowe i lignany obecne w miodunce ograniczają nadmierną produkcję śluzu w drogach oddechowych oraz wspierają regenerację nabłonka oskrzelowego. [2, 3, 4]

Dodatkowe właściwości miodunki lekarskiej

Poza korzystnym wpływem na drogi oddechowe miodunka wykazuje łagodne działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe. [3, 4, 7]

Oprócz tego tradycyjnie stosowano ją także jako środek wspomagający gojenie ran i łagodzenie podrażnień skóry. [2, 4] Zawartość alantoiny i krzemionki sprzyja regeneracji nabłonka, dlatego ekstrakty z miodunki często są wykorzystywane w produkcji kosmetyków  do skóry wrażliwej. [9] Zauważono jednak, że doustna suplementacja również może korzystnie wpływać na zdrowie cery – zwłaszcza w kontekście wyrównania i rozjaśnienia jej kolorytu. [4][15]

Katarzyna Szafraniec
Dietetyk kliniczny

Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów
Śląskich we Wrocławiu. Specjalizuje się w dietetyce
klinicznej i prowadzeniu edukacji żywieniowej.

Bibliografia

1. Vejvodová, K., Kúr, P., Koutecký, P., Diewald, W., Grulich, V., Zemanová, K. M., … & Štech, M. (2021). Distribution and identification of Pulmonaria officinalis and P. obscura in the Bohemian Forest and its adjacent foothills. Silva Gabreta, 27.
2. Krzyżanowska-Kowalczyk, J., Pecio, Ł., Mołdoch, J., Ludwiczuk, A., & Kowalczyk, M. (2018). Novel phenolic constituents of Pulmonaria officinalis L. LC-MS/MS comparison of spring and autumn metabolite profiles. Molecules, 23(9), 2277.
3. Krzyżanowska-Kowalczyk, J., Kowalczyk, M., Ponczek, M. B., Pecio, Ł., Nowak, P., & Kolodziejczyk-Czepas, J. (2021). Pulmonaria obscura and pulmonaria officinalis extracts as mitigators of peroxynitrite-induced oxidative stress and cyclooxygenase-2 inhibitors–in vitro and in silico studies. Molecules, 26(3), 631.
4. Chauhan, S., Jaiswal, V., Cho, Y. I., & Lee, H. J. (2022). Biological activities and phytochemicals of lungworts (genus Pulmonaria) focusing on Pulmonaria officinalis. Applied Sciences, 12(13), 6678.
5. Krzyzanowska-Kowalczyk, J., Kolodziejczyk-Czepas, J., Kowalczyk, M., Pecio, Ł., Nowak, P., & Stochmal, A. (2017). Yunnaneic acid B, a component of Pulmonaria officinalis extract, prevents peroxynitrite-induced oxidative stress in vitro. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 65(19), 3827-3834.
6. Rouhi-Boroujeni, H., Mosharraf, S., Dehkordi, E. B., & Rouhi-Boroujeni, H. (2017). Herbal medicine and pulmonary disorders: A systematic review and meta-analysis of updated clinical trials. IIOABJ, 8(2, 29-35.
7. Sadowska, B., Wójcik, U., Krzyżanowska-Kowalczyk, J., Kowalczyk, M., Stochmal, A., Rywaniak, J., … & Różalska, B. (2019). The pros and cons of cystic fibrosis (CF) patient use of herbal supplements containing Pulmonaria officinalis L. extract: The evidence from an in vitro study on Staphylococcus aureus CF clinical isolates. Molecules, 24(6), 1151.
8. González-Stuart, A. E., & Rivera, J. O. (2020). Traditional medicinal plants for respiratory diseases: Mexico. In Assessment of Medicinal Plants for Human Health (pp. 145-176). Apple Academic Press.
9. Matejić, J. S., Dragićević, A. V., Jovanović, M. S., Žarković, L. D., Džamić, A. M., Hinić, S. S., & Pavlović, D. R. (2024). Plant Products for Musculoskeletal, Respiratory, Circulatory, and Genitourinary Disorders in Eastern and South-Eastern Serbia–Folk Uses Comparison with Official Recommendations. Records of Natural Products, 18(1), 1-52.

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Płocku przy ulicy Kostrogaj 9D. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zabronione.