Perełkowiec japoński to azjatyckie drzewo, którego kwiaty są szeroko stosowane w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Ponieważ stanowią bogate źródło związków flawonoidowych, od dłuższego czasu wykorzystuje się je także w produkcji leków i suplementów diety. Jak zatem działa perełkowiec japoński? Co to jest kwercetyna i dlaczego warto ją stosować? Dowiesz się z poniższego artykułu.

Perełkowiec japoński – charakterystyka

Perełkowiec japoński (łac. Styphnolobium japonicum (L.) Schott, a dawniej Sophora japonica L.) jest okazałym drzewem o rozłożystej koronie, osiągającym nawet do 30 m wysokości. Wbrew temu co sugeruje nazwa, jego ojczyzną nie jest Japonia a Chiny. Doskonale zadomowił się jednak w wielu innych zakątkach Azji. Został również „przywleczony” do Europy, Afryki Południowej i Ameryki. Obecnie uprawia się go na dużą skalę, głównie w uwagi na walory ozdobne. W wielu krajach na świecie, także w Polsce, perełkowiec spotykany jest w parkach oraz ogrodach botanicznych. Określenie „perełkowiec” nawiązuje do charakterystycznego wyglądu owoców, które przypominają sznurek pereł. W sierpniu roślina pokrywa się biało-żółtymi kwiatami, szczególnie lubianymi przez pszczoły. Perełkowiec japoński to bowiem cenne miododajne drzewo. Poza tym, to właśnie kwiaty uznawane są w jego przypadku za główne źródło związków o działaniu prozdrowotnym.

Perełkowiec japoński – właściwości lecznicze

Jakie zatem właściwości lecznicze posiada perełkowiec japoński? Dane literaturowe podają, że jest on powszechnie znany z zastosowania w tradycyjnej medycynie chińskiej (TCM) w leczeniu licznych dolegliwości. Do najczęściej wymienianych należą zawroty i bóle głowy, nadciśnienie, krwawe wymioty, krwotoki jelitowe oraz hemoroidy.

Badania fitochemiczne nad perełkowcem wykazały obecność wielu metabolitów wtórnych, takich jak flawonoidy, triterpenoidy i aminokwasy. Zdecydowanie najczęściej jednak, jego właściwości farmakologiczne przypisuje się tym pierwszym, czyli flawonoidom. Warto w tym miejscu zauważyć, że najważniejszy związek z tej grupy obecny w surowcu, czyli rutyna, stanowi średnio 20% suchej masy pąków kwiatowych perełkowca japońskiego! Pozyskiwane z kwiatów perełkowca ekstrakty i wyizolowana z nich rutyna, wykorzystywane są w fitoterapii w leczeniu objawów niewydolności naczyń włosowatych i żylnych, w tym obrzęków nóg i żylaków.

Już w latach 60’ ubiegłego XX wieku podejmowano pierwsze próby izolacji związków flawonoidowych z kwiatów perełkowca. Oczywiście był to przede wszystkim rutozyd. Poza nim, z rośliny można także otrzymywać inny popularny flawonoid – kwercetynę. Składa się ona na cząsteczkę rutozydu, stanowiąc jego część niecukrową, inaczej aglikon. Dostępne na rynku suplementy kwercetyny w przeważającej większości bazują na ekstraktach z perełkowca japońskiego. Kiedy więc warto po nie sięgać? Okazuje się, że zakres ich stosowania jest naprawdę szeroki.

Perełkowiec japoński – kwercetyna

Standaryzowane na wysoką zawartość kwercetyny wyciągi z perełkowca japońskiego polecane są wspomagająco w profilaktyce i leczeniu wielu schorzeń. Ich działanie jest bardzo wielokierunkowe. Przede wszystkim kwercetyna prezentuje silne właściwości przeciwutleniające, co wiąże się z szeregiem innych potencjalnie korzystnych dla organizmu działań. Poprzez zdolność chelatowania metali przejściowych (głównie żelazo i miedź) inicjujących reakcje wolnorodnikowe, kwercetyna chroni przed nadmierną produkcją wolnych rodników i rozwojem stresu oksydacyjnego. Doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach dowiodły także, że związek ten istotnie zwiększa aktywność obecnych w ustroju enzymów przeciwutleniających, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza oraz peroksydaza glutationowa.

Wiele badań wskazuje, że z uwagi na właściwości antyproliferacyjne, kwercetyna może stanowić cenny środek, zapobiegający rozwojowi komórek nowotworowych. Co więcej, w większych dawkach wykazuje względem nich także działanie proapoptotyczne. Innymi słowy, indukuje proces tzw. programowanej śmierci komórki. To jednak nie koniec korzyści, jakie może nieść stosowanie kwercetyny. Bez wątpienia wiele osób kojarzy ją z powszechnie dostępnych bez recepty preparatów o działaniu przeciwalergicznym. Otóż to! Kwercetyna działa zarówno przeciwalergicznie, jak i przeciwzapalnie. Ma to m.in. związek z hamowaniem uwalniania histaminy oraz prozapalnych cytokin.

Sporo mówi się także o pozytywnym wpływie kwercetyny na odporność, poprawę metabolizmu i profilu lipidowego. Naukowcy podkreślają, że może ona pomóc w regulacji ciśnienia tętniczego krwi, a także zmniejszać ryzyko rozwoju miażdżycy. Ma  ponadto bardzo korzystny wpływ na stan naczyń krwionośnych. Jednym z głównych zaleceń do stosowania związków flawonoidowych są bowiem: kruchość naczyń, żylaki, a także towarzyszące im obrzęki. Flawonoidy w naturalny sposób poprawiają przepływ krwi przez naczynia krwionośne, a poprzez hamowanie rozkładu kwasu hialuronowego i elastyny uszczelniają je i uelastyczniają.

Kwercetyna – kiedy stosować?

Choć kwercetyna jest fitozwiązkiem obecnym w wielu warzywach i owocach, bardzo trudno obliczyć jej dokładne spożycie. Szacuje się, że dziennie przyjmujemy z pożywieniem do 40 mg kwercetyny. Warto zatem odpowiedzieć na pytanie, kiedy sięgać po standaryzowane na kwercetynę wyciągi z perełkowca japońskiego?

Będą one przydatne zawsze wtedy, jeśli zależy nam na wprowadzeniu do diety większych ilości dawek naturalnych przeciwutleniaczy. Gdy chcemy usprawnić funkcjonowanie układu krążenia, wzmocnić układ immunologiczny, zniwelować ewentualne stany zapalne lub po prostu zatroszczyć się o spowolnienie procesów starzenia.

Dawka kwercetyny w dostępnych na rynku suplementach waha się zwykle w granicach od 50 do 500 mg. Wykazano, że nawet dłuższe stosowanie jej w ilości do 1 grama dziennie, nie powoduje w istotnych  skutków ubocznych. Nie zaleca się jednak jej przewlekłego przyjmowania przez osoby cierpiące na hipotensję, czyli niedociśnienie oraz zaburzenia krzepnięcia, gdyż może powodować ich nasilenie. Z tych samych powodów nie jest wskazane jednoczesne przyjmowanie większych dawek kwercetyny i leków obniżających ciśnienie oraz leków przeciwzakrzepowych.

Bibliografia:

1. Liu T, Su B. Styphnolobium japonicum(L.) Schott Flower Extract Alleviates Oxidative Stress and inflammatory Factors in the Adjuvant-Induced Arthritis Rat Model. J Pain Res. 2021; 14: 2907–2919.
2. Li Y. i wsp. Quercetin, Inflammation and Immunity. 2016 Mar; 8(3): 167.
3. Thabit S. i wsp. Styphnolobium japonicum(L.) Schott Fruits Increase Stress Resistance and Exert Antioxidant Properties in Caenorhabditis elegans and Mouse Models.  2019 Jul; 24(14): 2633.
4. Dymarska E i wsp. Naturalne modyfikatory odpowiedzi immunologicznej. Probl Hig Epidemiol 2016, 97(4): 297-307.
5. Gilman EF, Watson DG. Sophora japonica. pdf (ufl.edu) (data wejścia: 16.03.2022)
6. Kobylińska A, Janas KM. Prozdrowotnarola kwercetyny w diecie człowieka. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 51-62.
7. Gramza-Michałowska A. Znaczenie kwercetyny jako związku wspomagającego wydolność w diecie sportowca. Kosmos vol. 68, 1, 145–151, 2019.
8. Kałwa K. Właściwości antyoksydacyjne flawonoidów oraz ich wpływ na zdrowie człowieka. KOSMOS Vol. 68, 1, 153–159, 2019.

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Płocku przy ulicy Kostrogaj 9D. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zabronione.