Można powiedzieć, że nasze stawy wraz z upływem czasu ulegają „zużyciu”. To naturalna część procesów starzenia się organizmu – choć nie znaczy, że każdy z nas „na starość” będzie zmagał się z bólem. Niestety, to codzienność wielu osób.

W niektórych przypadkach problem dotyka także młodych pacjentów. Geny lub inne zewnętrzne czynniki przyczyniają się do tego, że problemy kostno-stawowe pojawiają się znacznie szybciej, niż każdy z nas mógłby zakładać.

Glukozamina i chondroityna należą do związków budujących chrząstkę. W suplementach diety tworzą popularny duet zalecany wielu pacjentom z chorobą zwyrodnieniową stawów. Dlaczego? To składniki o działaniu, które przynoszą „efekt objawowy” – taki, który wpływa głównie na odczuwane dolegliwości (ból, sztywność czy ograniczoną ruchomość).

Jakie mają właściwości, jak dokładnie działają i jakich form szukać w preparatach „na stawy”?

Czym jest siarczan glukozaminy 2 KCl?

Glukozamina to związek organiczny, który jest klasyfikowany jako aminocukier. W organizmie wchodzi w skład tkanek łącznych, przede wszystkim chrząstki stawowej, więzadeł, ścięgien oraz macierzy zewnątrzkomórkowej kości. [1]

Jest prekursorem glikozamino- i proteoglikanów (cząsteczek, które warunkują elastyczność tkanek i ich odporność na obciążenia). [2, 3] Z tego względu niski poziom glukozaminy w chrząstce wiąże się z gorszą odbudową macierzy i jej szybszym zużyciem. Z kolei zwiększona podaż glukozaminy (np. w wyniku przyjmowania suplementów diety) poprawia syntezę wcześniej wspomnianych cząsteczek i może spowalniać procesy degradacyjne w tkance chrzęstnej. [4, 5]

Ciężko jest jednak mówić o „prawidłowym stężeniu glukozaminy” w organizmie. Nie określa się takiego dla ogółu populacji. W badaniach analizuje się raczej przyjmowaną dawkę tego składnika, uzyskane stężenia w osoczu i płynie stawowym oraz efekty, jakie są z tym związane. [4]

Siarczan glukozaminy 2 KCl jest solą (związkiem chemicznym), w której dwie cząsteczki glukozaminy łączą się z resztą siarczanową i dwiema cząsteczkami chlorku potasu. Skrót „2 KCl” odnosi się właśnie do jonów potasu i chloru obecnych w strukturze związku. [6] Taka budowa stabilizuje substancję, poprawia jej rozpuszczalność i wpływa na bardzo dobrą biodostępność (czyli na ilość, jaką organizm może rzeczywiście wykorzystać po spożyciu). [1, 7]

W preparatach dostępnych na rynku glukozamina występuje w kilku formach chemicznych. Najczęściej spotyka się chlorowodorek glukozaminy oraz właśnie siarczan glukozaminy. Mimo podobnych nazw to dwa inne związki – różnią się budową, rozpuszczalnością, skutecznością i efektami suplementacji. [7]

Czym jest siarczan chondroityny?

W chrząstce stawowej obok glukozaminy możemy znaleźć jeszcze jeden bardzo ważny składnik – chondroitynę, która należy do glikozaminoglikanów. [8] Nazwa tej grupy już się pojawiła w tym artykule. Scharakteryzowana powyżej glukozamina jest wykorzystywana do produkcji związków, które możemy do niej zakwalifikować (właśnie m.in. do syntezy chondroityny).

Jak już wiesz, to właśnie te rozbudowane struktury tworzą swoisty „szkielet” macierzy zewnątrzkomórkowej chrząstki i decydują o jej elastyczności oraz zdolności amortyzowania obciążeń. [7-9] Nie wygląda to jednak tak, że pojedyncza cząsteczka glukozaminy zamienia się bezpośrednio w jedną cząsteczkę chondroityny (zdecydowanie nie jest to prosty proces o liniowym przebiegu). Całość jest znacznie bardziej skomplikowana i można powiedzieć, że „rozgałęziona”. [10, 11]

Glukozamina wpływa na zdolność komórki do wytwarzania całej rodziny związków. Nie wchodząc w szczegóły (od których nawet niejednego chemika rozbolałaby głowa), warto zapamiętać, że dostarczanie obu tych związków będzie przynosić korzyści (mimo tego, że z pierwszego związku może powstawać ten drugi). [10, 11]

W odróżnieniu od glukozaminy, która jest stosunkowo małą cząsteczką, chondroityna ma postać długiego łańcucha zbudowanego z powtarzających się dwucukrów. Związek ma ujemny ładunek i w wyniku tego ma zdolność przyciągania cząsteczek wody. Zwykle pierwsze skojarzenia z tą właściwością są słuszne – woda zatrzymywana w strukturze chrząstki będzie nadawać jej sprężystość i odpowiednie nawilżenie. [9, 12]

Suplementy diety na stawy – wysoka skuteczność preparatów z glukozaminą i chondroityną

Sugerując się wyżej przedstawioną charakterystyką glukozaminy i chondroityny, nietrudno wywnioskować, że obie substancje są wykorzystywane w preparatach, które mają wspierać układ kostno-stawowy.

Czy właściwości składników i założenia ich wpływu na zdrowie mają odzwierciedlenie w realnych korzyściach? Co z faktycznym działaniem? Kompozycje wszystkich suplementów diety Pharmovit uwzględniają takie składniki, w takich dawkach i w takich formach, które przynoszą zauważalne efekty. Spójrzmy, co na to nauka.

W wielu badaniach analizowano skuteczność podawania obu związków równocześnie. Część z nich wykazała korzystne efekty w zakresie łagodzenia bólu stawów i poprawy ruchomości. Najwięcej publikacji zostało poświęconych pacjentom z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych. [13-16]

W niektórych analizach porównywano działanie preparatów zawierających wyłącznie glukozaminę lub wyłącznie chondroitynę z tymi, w których obie substancje występowały łącznie. Wyniki wskazują, że w wielu przypadkach efekt był silniejszy właśnie przy ich połączeniu. [14-17]

Nie każdy suplement diety będzie działał identycznie. Dotyczy to produktów z glukozaminą i chondroityną, ale i każdego innego preparatu. Jakość preparatu warunkują m.in. zastosowane formy chemiczne, czystość surowców czy wielkość cząsteczek – różnice między konkretnymi suplementami diety potrafią być naprawdę ogromne. [18]

Dla glukozaminy najbardziej stabilną i dobrze wchłanialną postacią pozostaje siarczan glukozaminy 2 KCl, natomiast dla chondroityny – siarczan chondroityny pochodzenia naturalnego (najczęściej z tkanki chrzęstnej wołowej lub rybiej). [1, 7, 18-21]

Warto zwrócić uwagę, że związki działają powoli. Efekty ich stosowania nie pojawiają się natychmiast, jak w przypadku leków przeciwbólowych. Pierwsze zauważalne zmiany pojawiają się zwykle po kilku tygodniach regularnej suplementacji. [17-21]

Katarzyna Szafraniec
Dietetyk kliniczny

Absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów
Śląskich we Wrocławiu. Specjalizuje się w dietetyce
klinicznej i prowadzeniu edukacji żywieniowej.

Bibliografia

1. Chang, C., Ibi, A., Zhang, Y., Du, M., Roh, Y. S., O’Brien, R., & Solnier, J. (2025). Does Salt Form Matter? A Pilot Randomized, Double-Blind, Crossover Pharmacokinetic Comparison of Crystalline and Regular Glucosamine Sulfate in Healthy Volunteers. Nutrients, 17(15), 2491.
2. Lindahl, U., Couchman, J., Kimata, K., & Esko, J. D. (2017). Proteoglycans and sulfated glycosaminoglycans.
3. Pomin, V. H., & Mulloy, B. (2018). Glycosaminoglycans and proteoglycans. Pharmaceuticals, 11(1), 27.
4. Conrozier, T., & Lohse, T. (2022). Glucosamine as a Treatment for Osteoarthritis: What If It’s True?. Frontiers in pharmacology, 13, 820971.
5. Vo, N. X., Le, N. N. H., Chu, T. D. P., Pham, H. L., Dinh, K. X. A., Che, U. T. T., … & Bui, T. T. (2023). Effectiveness and safety of glucosamine in osteoarthritis: a systematic review. Pharmacy, 11(4), 117.
6. National Library of Medicine (2025). Glucosamine sulfate potassium chloride. Pobrane z: https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Glucosamine-sulfate-potassium-chloride
7. Zhang, T., Yang, H., Li, G., Li, K., Liu, S., Yu, H., & Xing, R. (2025). A review on the preparation and synthesis strategies, mechanism and applications of different glucosamine salts and derivatives. Food Bioscience, 69, 106923.
8. Shen, Q., Guo, Y., Wang, K., Zhang, C., & Ma, Y. (2023). A review of chondroitin sulfate’s preparation, properties, functions, and applications. Molecules, 28(20), 7093.
9. Restaino, O. F., & Schiraldi, C. (2022). Chondroitin sulfate: are the purity and the structural features well assessed? A review on the analytical challenges. Carbohydrate Polymers, 292, 119690.
10. Orlińska, K., Komosińska-Vassev, K., Olczyk, K., Kowalczyk, A., & Olczyk, P. (2023, November). Glycosaminoglycans–types, structure, functions, and the role in wound healing processes. In Annales Academiae Medicae Silesiensis (No. 77, pp. 204-216). Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
11. Mikami, T., & Kitagawa, H. (2013). Biosynthesis and function of chondroitin sulfate. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-General Subjects, 1830(10), 4719-4733.
12. Sakai, K., Kimata, K., Sato, T., Gotoh, M., Narimatsu, H., Shinomiya, K., & Watanabe, H. (2007). Chondroitin sulfate N-acetylgalactosaminyltransferase-1 plays a critical role in chondroitin sulfate synthesis in cartilage. Journal of Biological Chemistry, 282(6), 4152-4161.
13. Hochberg, M. C., Martel-Pelletier, J., Monfort, J., Möller, I., Castillo, J. R., Arden, N., … & Pelletier, J. P. (2016). Combined chondroitin sulfate and glucosamine for painful knee osteoarthritis: a multicentre, randomised, double-blind, non-inferiority trial versus celecoxib. Annals of the rheumatic diseases, 75(1), 37-44.
14. Baden, K. E. R., Hoeksema, S. L., Gibson, N., Gadi, D. N., Craig, E., Draime, J. A., … & Chen, A. M. (2025). The Safety and Efficacy of Glucosamine and/or Chondroitin in Humans: A Systematic Review. Nutrients, 17(13), 2093.
15. Clegg, D. O., Reda, D. J., Harris, C. L., Klein, M. A., O’Dell, J. R., Hooper, M. M., … & Williams, H. J. (2006). Glucosamine, chondroitin sulfate, and the two in combination for painful knee osteoarthritis. New England Journal of Medicine, 354(8), 795-808.
16. Henrotin, Y., Mobasheri, A., & Marty, M. (2012). Is there any scientific evidence for the use of glucosamine in the management of human osteoarthritis?. Arthritis research & therapy, 14(1), 201.
17. Fransen, M., Agaliotis, M., Nairn, L., Votrubec, M., Bridgett, L., Su, S., … & LEGS Study Collaborative Group. (2015). Glucosamine and chondroitin for knee osteoarthritis: a double-blind randomised placebo-controlled clinical trial evaluating single and combination regimens. Annals of the rheumatic diseases, 74(5), 851-858.
18. Martel-Pelletier, J., Farran, A., Montell, E., Vergés, J., & Pelletier, J. P. (2015). Discrepancies in composition and biological effects of different formulations of chondroitin sulfate. Molecules, 20(3), 4277-4289.
19. Stellavato, A., Restaino, O. F., Vassallo, V., Cassese, E., Finamore, R., Ruosi, C., & Schiraldi, C. (2021). Chondroitin Sulfate in USA Dietary Supplements in Comparison to Pharma Grade Products: Analytical Fingerprint and Potential Anti-Inflammatory Effect on Human Osteoarthritic Chondrocytes and Synoviocytes. Pharmaceutics, 13(5), 737.
20. Meulyzer, M., Vachon, P., Beaudry, F., Vinardell, T., Richard, H., Beauchamp, G., & Laverty, S. (2008). Comparison of pharmacokinetics of glucosamine and synovial fluid levels following administration of glucosamine sulphate or glucosamine hydrochloride. Osteoarthritis and cartilage, 16(9), 973-979.
21. Reginster, J. Y., & Veronese, N. (2021). Highly purified chondroitin sulfate: a literature review on clinical efficacy and pharmacoeconomic aspects in osteoarthritis treatment. Aging clinical and experimental research, 33(1), 37-47.

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Płocku przy ulicy Kostrogaj 9D. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zabronione.