Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak to się dzieje, że niektóre funkcje naszego organizmu są tak ze sobą powiązane, że zmiany w jednym miejscu mogą wpływać na inne? W rzeczywistości, za tymi powiązaniami stoi niezwykły składnik odżywczy – lecytyna. Wydaje się, że zdrowie wątroby, mózgu i układu nerwowego są od siebie odległe, jednak w głębi tkwi między nimi głęboka relacja. Dowiedz się czym jest lecytyna i jakie ma właściwości.

Czym jest lecytyna?

Lecytyna to lipidowa cząsteczka będąca niezbędnym składnikiem wszystkich żywych komórek – jest jednym z głównych budulców błon komórkowych, tworząc ich najbardziej zewnętrzną warstwę. Najliczniej występuje w mózgu, nerkach i wątrobie. Składa się z mieszanki fosfatydów, głównie fosfatydylocholiny, fosfatydyloetanoloaminy, fosfatydyloseryny oraz fosfatydyloinozytolu, a także zawiera inne substancje, takie jak trójglicerydy i kwasy tłuszczowe. Jej unikalna budowa molekularna umożliwia pełnienie różnych funkcji w organizmach żywych.

Lecytyna jest bezpostaciowym, woskowatym i higroskopijnym ciałem stałym o zabarwieniu od jasnożółtego do ciemnożółtego, w zależności od rodzaju surowca. Charakteryzuje się delikatnym, specyficznym zapachem oraz mydlanym smakiem. Właściwości lecytyny obejmują działanie powierzchniowo czynne, zdolność do emulgowania i rozpuszczania substancji trudno rozpuszczalnych, a także stabilizację zawiesin, co sprawia, że są szeroko stosowane w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym.

Z czego powstaje lecytyna?

Termin „lecytyna” wywodzi się z greckiego słowa „lekithos”, które oznacza „żółtko jaja”. Po raz pierwszy w 1846 roku wyizolowano lecytynę z żółtka jaja, a cztery lata później, w 1850 roku, nadano jej aktualną nazwę. Ponieważ głównym składnikiem tej mieszaniny była fosfatydylocholina, termin „lecytyna” stał się z czasem jej potocznym synonimem.

Obecnie naturalna lecytyna pozyskiwana jest głównie z nasion roślin oleistych, takich jak soja, słonecznik, rzepak czy kukurydza. Soja stanowi główne źródło lecytyny na rynku, a sama lecytyna jest najistotniejszym produktem ubocznym przemysłu przetwórstwa oleju sojowego. Oprócz tego, lecytyna występuje także w innych produktach spożywczych, takich jak wątroba cielęca, orzeszki ziemne, pszenica czy płatki owsiane.

Jak działa lecytyna na organizm?

Lecytyna to cenny związek, który oferuje szereg potencjalnych korzyści zdrowotnych, szczególnie w obszarze układu sercowo-naczyniowego, funkcji poznawczych oraz ochrony wątroby.

• Reguluje poziom cholesterolu oraz wspiera serce

Główną i najlepiej udokumentowaną właściwością lecytyny jest jej zdolność do regulacji poziomu cholesterolu. Lecytyna odgrywa kluczową rolę w walce z czynnikami ryzyka chorób serca – obniża poziom „złego” cholesterolu (LDL), który przyczynia się do rozwoju miażdżycy, jednocześnie promując syntezę „dobrego” cholesterolu (HDL).

Mechanizmy te polegają na stymulowaniu wydzielania kwasów żółciowych, które ułatwiają rozpuszczanie i wydalanie nadmiaru cholesterolu z organizmu. Dzięki temu lecytyna pomaga w utrzymaniu zrównoważonego profilu lipidowego i jest ważnym elementem wspierającym zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

• Chroni wątrobę oraz wspomaga układ trawienny

Ze względu na to, że lecytyna sojowa jest naturalnym źródłem choliny, odgrywa ona rolę dla zdrowia wątroby: wspiera usuwanie z organizmu substancji trujących, przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu tłuszczów, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby i zapobiega jej stłuszczeniu.

Suplementację choliny zaproponowano jako strategię terapeutyczną w celu zapobiegania lub leczenia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Jej potencjał leczniczy miałby polegać na normalizacji metabolizmu lipidów, redukcji stanu zapalnego i ochronie hepatocytów, zwłaszcza u pacjentów z genetycznymi uwarunkowaniami do nieprawidłowego przetwarzania choliny.

• Wspiera funkcje mózgu  oraz wzmacnia układ nerwowy

Lecytyna jest również niezwykle istotna dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Stanowi bowiem bogate źródło choliny, która jest prekursorem acetylocholiny – jednego z najważniejszych neuroprzekaźników. Działanie lecytyny polega na zwiększeniu syntezy, uwalniania i dostępności acetylocholiny, co bezpośrednio wpływa na poprawę funkcji poznawczych, w tym pamięci. Dzięki temu, a także swoim właściwościom antyoksydacyjnym, lecytyna może wspomagać pracę mózgu, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak choroba Alzheimera.

Suplementacja lecytyny – kto skorzysta najbardziej?

Lecytyna to nie tylko popularny składnik suplementów diety, ale przede wszystkim naturalne wsparcie dla Twojego zdrowia. Włączenie lecytyny do codziennej diety może przynieść wymierne korzyści, poprawiając jakość życia i samopoczucie.

Suplementacja lecytyny może okazać się szczególnie korzystna dla:

• Osób z obciążoną wątrobą lub problemami z trawieniem tłuszczów.
• Osób starszych, chcących wspomóc funkcje mózgu i pamięć.
• Pracujących umysłowo, chcących zwiększyć koncentrację.
• Osób z wysokim poziomem cholesterolu, pragnących poprawić profil lipidowy.
• Sportowców i aktywnych fizycznie, którym zależy na regeneracji organizmu.

To właśnie ta wszechstronność sprawia, że lecytyna jest składnikiem, który może zrewolucjonizować Twoje podejście do zdrowia i dobrej kondycji. Należy jednak pamiętać, że jest to jedynie element wspomagający, dlatego też w celu uzyskania najlepszych efektów niezbędne jest jednoczesne stosowanie zbilansowanej diety i prowadzenie zdrowego trybu życia.

Bibliografia

1. Harasym, J.; Banaś, K. Lecithin’s Roles in Oleogelation. Gels. 2024, 10: 169
2. Kucia M., Właściwości oraz zastosowanie fosfatydylocholiny roślinnej w medycynie, farmacji i kosmetologii. Kosmetologia estetyczna. 2018, 1 (7): 29-35
3. Shurtleff W., Aoyagi A., History of Lecithin and Phospholipids (1850-2016). Soyinfo Center. 2016
4. Onaolapo, M.C., Alabi, O.D., Akano, O.P. et al. Lecithin and cardiovascular health: a comprehensive review. The Egyptian Heart Journal. 2024, 76: 92
5. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Instytut Badawczy, Normy żywienia dla populacji Polski – 2024 r., Warszawa 2024, dostęp on-line: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/normy-zywieniowe-2024/ [dostęp: 08.09.2025]
6. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz do rozwoju i zdrowia dzieci, Urz. UE L 136 z 25.05.2012, s. 1–40, dostęp online: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32012R0432 [dostęp: 08.09.2025]
7. Mindell E., Biblia witamin, Wiedza i życie, Warszawa1993
8. Burns, B. C., Belani, J. D., Wittorf, H. N., Brailoiu, E., & Brailoiu, G. C. Choline – An Essential Nutrient with Health Benefits and a Signaling Molecule. International Journal of Molecular Sciences. 2025, 26(15): 7159

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Płocku przy ulicy Kostrogaj 9D. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zabronione.