Maślan sodu, czyli sól sodowa kwasu masłowego, znajduje zastosowanie jako istotny składnik diety w łagodzeniu i profilaktyce różnych schorzeń gastroenterologicznych. Jego unikalne właściwości prozdrowotne wynikają z fizjologicznej roli, jaką pełni kwas masłowy w ludzkim organizmie, zwłaszcza w kontekście zdrowia jelit.

Czym jest maślan sodu?

Kwas masłowy, będący krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym, jest kluczowym źródłem energii dla komórek nabłonka jelitowego. W przewodzie pokarmowym, głównie w okrężnicy, kwas masłowy jest produkowany przez bakterie fermentujące niestrawne węglowodany. Jego obecność w jelitach wpływa korzystnie na integralność nabłonka jelitowego, co ma fundamentalne znaczenie dla zachowania prawidłowej funkcji bariery jelitowej oraz ochrony przed patogenami.

Maślan sodu natomiast to sól kwasu masłowego, która przyjmowana w postaci suplementów diety pozwala na skuteczniejsze dostarczanie kwasu masłowego do dalszych odcinków jelita. Dzięki temu, kwas masłowy może wykazywać swoje działanie przeciwzapalne i regeneracyjne na większym obszarze przewodu pokarmowego. Biorąc pod uwagę, że w wielu schorzeniach układu pokarmowego zauważa się obniżenie poziomu kwasu masłowego w jelitach, cenne właściwości maślanu sodu zasługują na szczególną uwagę.

Jak działa maślan sodu i kiedy warto go stosować?

W kontekście klinicznym, stosowanie maślanu sodu jest szczególnie wskazane u pacjentów cierpiących na nieswoiste choroby zapalne jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Poprzez regulację flory bakteryjnej i działanie przeciwzapalne, maślan sodu przyczynia się do zmniejszenia objawów tych chorób, wspomaga gojenie oraz regenerację błony śluzowej jelit.

Ponadto zaleca się go, w profilaktyce i leczeniu choroby uchyłkowej jelit, w przypadku których zwiększenie zawartości kwasu masłowego w diecie może znacząco poprawić kondycję błony śluzowej, a także zredukować ryzyko stanów zapalnych. Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów starszych, u których naturalna produkcja kwasu masłowego w jelicie może być zmniejszona.

Również osoby z zespołem jelita drażliwego mogą odnieść korzyści ze stosowania maślanu sodu, który przez wpływ na motorykę jelit i integralność nabłonka może pomóc w łagodzeniu bólu brzucha, wzdęć i innych dolegliwości.

Suplementowanie maślanu sodu jest także uzasadnione u osób po terapii antynowotworowej (radioterapia, chemioterapia), gdzie jego właściwości regenerujące mogą przyspieszyć odbudowę uszkodzonej błony śluzowej jelit. To również ważne w kontekście działań zapobiegających powikłaniom po operacjach resekcyjnych jelit.

Co więcej, trwają badania, nad oceną potencjalnego korzystnego wpływu maślanu sodu na osoby borykające się z insulinoopornością i otyłością. Niektóre z doniesień już dowodzą jego korzystnego wpływu na metabolizm oraz poziom hormonów odpowiadających za regulację apetytu.

Maślan sodu – co warto wiedzieć?

Niezaprzeczalną zaletą maślanu sodu jest fakt iż uznaje się go substancję bezpieczną w stosowaniu. Badania naukowe wskazują, że nawet przy zażywaniu wysokich dawek tej substancji nie obserwowano negatywnych efektów ubocznych. Podsumowując,  nie ulega wątpliwości, że suplementy zawierające maślan sodu mogą stanowić niezwykle cenne uzupełnienie dla diety osób zmagających się z dolegliwościami gastrycznymi.

Bibliografia:

1. Banasiewicz T, Borycka-Kiciak K, Kiciak A, et al. Kwas masłowy w zapaleniach jelit. Przegląd Gastroenterologiczny 2010; 5:251-7.
2. Banasiewicz T, Borycka-Kiciak K, Kiciak A, et al. Kliniczne aspekty zastosowania kwasu masłowego w postępowaniu dietetycznym w chorobach jelit. Przegląd Gastroenterologiczny 2010; 5 (6): 329–334.
3. Kaźmierczak-Siedlecka K, Marano L, Merola E= et al. Sodium butyrate in both prevention and supportive treatment of colorectal cancer. Front Cell Infect Microbiol. 2022.
4. Coppola S, Avagliano C, Calignano A, Berni Canani R. The Protective Role of Butyrate against Obesity and Obesity-Related Diseases. 2021 Jan 28;26(3):682.